“Vết chân số” hay “Dấu chân kỹ thuật số” là tập hợp các dấu vết dữ liệu bạn tạo ra khi sử dụng Internet. Nó bao gồm các từ khóa bạn tìm kiếm, các trang web bạn truy cập, email bạn gửi và thông tin bạn gửi đến các dịch vụ trực tuyến, v.v.

“Vết chân số” có thể được phân loại là thụ động hoặc chủ động.

“Vết chân số thụ động” là một dấu vết dữ liệu bạn vô tình để lại trực tuyến. Ví dụ: khi bạn truy cập một trang web, máy chủ web có thể ghi lại địa chỉ IP của bạn, địa chỉ này xác định nhà cung cấp dịch vụ Internet và vị trí gần đúng của bạn. Mặc dù địa chỉ IP của bạn có thể thay đổi và không bao gồm bất kỳ thông tin cá nhân nào, nhưng nó vẫn được coi là một phần của dấu ấn kỹ thuật số của bạn. Một khía cạnh cá nhân hơn của dấu chân kỹ thuật số thụ động của bạn là lịch sử tìm kiếm của bạn, được một số công cụ tìm kiếm lưu trong khi bạn đăng nhập.

“Vết chân số chủ động” bao gồm dữ liệu mà bạn cố ý gửi trực tuyến. Gửi email góp phần vào dấu ấn kỹ thuật số hoạt động của bạn, vì bạn mong đợi dữ liệu được người khác xem và/hoặc lưu. Bạn càng gửi nhiều email, dấu ấn kỹ thuật số của bạn càng phát triển. Vì hầu hết mọi người lưu email của họ trực tuyến, các tin nhắn bạn gửi có thể dễ dàng vẫn trực tuyến trong vài năm hoặc hơn.

Xuất bản blog và đăng tải thông tin trên mạng xã hội là những cách phổ biến khác để mở rộng dấu ấn kỹ thuật số của bạn. Mọi tweet bạn đăng trên Twitter, mọi cập nhật trạng thái bạn xuất bản trên Facebook và mọi hình ảnh mà bạn chia sẻ trên Instagram đều góp phần tạo nên dấu ấn kỹ thuật số của bạn. Bạn càng dành nhiều thời gian trên các trang web mạng xã hội, dấu ấn kỹ thuật số của bạn sẽ càng lớn. Ngay cả việc “thích” một trang hoặc một bài đăng trên Facebook sẽ làm tăng thêm dấu ấn kỹ thuật số của bạn, vì dữ liệu được lưu trên máy chủ của Facebook.

“Vết chân số” đi kèm với lợi ích và nguy cơ tiềm ẩn.

Vết chân số của riêng bạn có thể đóng góp vào danh tiếng trực tuyến của bạn. Nhờ vào dấu vết kỹ thuật số của bạn, bạn không phải đăng nhập nhiều lần (vì đã được nhớ) hoặc gửi thông tin cá nhân lên các trang web. Mặt khác, dấu chân kỹ thuật số của bạn có thể cho phép người khác theo dõi hành động của bạn, chẳng hạn như trang web nào bạn sử dụng, những thứ bạn tìm kiếm và ai trong mạng xã hội của bạn.

Dấu chân kỹ thuật số của chúng ta hiển thị cho các tổ chức mà chúng ta không có mối quan hệ nào và những người mà chúng ta thường không thể kiểm soát được. Nhiều tổ chức cũng làm việc đằng sau hậu trường để xây dựng hồ sơ về chúng ta dựa trên dấu chân kỹ thuật số của chúng ta.

Hầu hết mọi người đều biết rằng khi họ chia sẻ thông tin về bản thân trên Internet, như với các dịch vụ mạng xã hội và khi họ sử dụng các dịch vụ trực tuyến – như thư điện tử, nhắn tin tức thời hoặc gọi thoại, họ đã từ bỏ một số quyền kiểm soát đối với quyền riêng tư của mình. Sự mất kiểm soát này thường là kết quả của các hành vi rõ ràng: thực hiện cuộc gọi Skype, chia sẻ điều gì đó trên Facebook, tải ảnh lên Instagram, gửi email cho người dùng Gmail… Chúng ta luôn hi vọng một số quyền riêng tư, nhưng chúng ta biết rằng dường như chúng ta đã từ bỏ điều gì đó và chúng ta đã để lại dấu ấn rõ ràng ở mỗi dịch vụ riêng lẻ này.

Nhưng còn các dấu vết mà chúng ta mặc nhiên để lại, khi chúng ta di chuyển trên Internet thì sao? Liệu ai đó có thể theo dõi chúng ta trong thế giới ảo của Internet, theo dõi dấu chân kỹ thuật số của chúng ta, lần theo dấu ấn mà chúng ta để lại?

Câu trả lời là “có.”

Dấu chân kỹ thuật số của bạn lớn hơn bạn có thể nghĩ và chúng đang được sử dụng – thường cho mục đích thương mại, nhưng đôi khi vì những lý do khác – để theo dõi bạn, tùy chỉnh cho bạn và tiếp thị cho bạn. Các hoạt động này chủ yếu vì lợi ích của tổ chức liên quan. Nói tóm lại, dấu ấn kỹ thuật số của bạn là một tài sản có thể kiếm tiền … nhưng bất kỳ lợi nhuận trực tiếp nào thường không đến với bạn, với tư cách là một cá nhân người dùng.

Trên thực tế, nguy cơ tiềm ẩn bên trong vấn đề này lớn hơn cả các mất mát về kinh tế, thông qua dấu ấn kỹ thuật số của bạn các tổ chức/ tập đoàn có thể ghi nhận mô hình tâm lý cá nhân của bạn. Thông qua sự thông hiểu sâu sắc về bạn; các tập đoàn/ tổ chức đó có thể chi phối cách bạn nghĩ và điều phối cách bạn hành động. Các quyết định sẽ không còn là quyết định của bạn. Quyết định này có thể bao gồm tất cả mọi mặt trong cuộc sống của bạn, như quyết định tình cảm, kết hôn, quyết định học tập, hướng nghiệp, mua sắm, đầu tư…  Các tập đoàn và các tổ chức  hoàn toàn có thể biến bạn thành con rối trong tay của họ.